Coronavirus là một họ virus lớn gồm cả ngàn chủng, trong đó SARS-CoV-2 là chủng mới gây ra bệnh Covid19 (viêm phổi Vũ Hán). Vật chất di truyền của virus có 2 loại là DNA và RNA, đối với SARS-CoV-2 là RNA (ribonucleic acid), bản thân con virus "cô-vy" này không thể tự nhân đôi mà nó phải chiếm lấy tế bào (của con người) để làm vật chủ, sau đó sử dụng tế bào để sao chép, nhân đôi và lây nhiễm.
Không phải đột biến nào cũng giống nhau, để dễ hiểu hơn, anh em cần hiểu cơ bản về mã di truyền (của loài người là DNA, của virus SARS-CoV-2 là RNA). Bộ mã này giống như bản thiết kế của một căn nhà, kiến trúc sư, thợ xây sẽ sử dụng nó để xây từng viên gạch, tạo thành căn nhà.
Nếu có xây sai một hai chỗ ví dụ bức tường (đột biến), chưa chắc sẽ làm thay đổi kiến trúc của căn nhà, đối với virus, đột biến nhỏ sẽ không làm sai cấu trúc axit amin, không thay đổi con virus đã được sao chép. Tuy nhiên, có những đột biến gây ra biến đổi trong cấu trúc (ví dụ xây sai đà, trụ) và nhiều đột biến sẽ làm thay đổi kết cấu của sản phẩm tạo ra.
Đột biến (Mutation):
Những lỗi xảy ra trong quá trình nhân đôi gọi là đột biến, nghĩa là con virus sao chép kia không giống với bản gốc, gọi là virus mang đột biến.Không phải đột biến nào cũng giống nhau, để dễ hiểu hơn, anh em cần hiểu cơ bản về mã di truyền (của loài người là DNA, của virus SARS-CoV-2 là RNA). Bộ mã này giống như bản thiết kế của một căn nhà, kiến trúc sư, thợ xây sẽ sử dụng nó để xây từng viên gạch, tạo thành căn nhà.
Nếu có xây sai một hai chỗ ví dụ bức tường (đột biến), chưa chắc sẽ làm thay đổi kiến trúc của căn nhà, đối với virus, đột biến nhỏ sẽ không làm sai cấu trúc axit amin, không thay đổi con virus đã được sao chép. Tuy nhiên, có những đột biến gây ra biến đổi trong cấu trúc (ví dụ xây sai đà, trụ) và nhiều đột biến sẽ làm thay đổi kết cấu của sản phẩm tạo ra.
Anh em xem phim X-Men sẽ thấy, đột biến tạo ra X-Men, dù họ mang gen đột biến nhưng vẫn là con người, chứ không phải thành một con mới.
Chủng mới (Strain):
Khi con virus bị đột biến, nó có thể 2 hướng phát triển là biến thể và chúng mới. Đột biến ít thì tạo ra biến thể và đột biến nhiều sẽ tạo ra chủng mới. Nó được gọi là chủng mới khi con virus có cấu trúc và hành vi khác với chủng gốc. Tất cả chủng mới đều là biến thể, nhưng không phải biến thể nào cũng là chủng mới.
Ví dụ, khi SARS-CoV-2 lây lan từ TQ qua UK, nó đột biến thành 1 biến thể mới là Alpha (B.1.1.7). Biến thể này chứa tới 13 đột biến so với bản gốc, khiến cho nó có đặc điểm khác rõ ràng so với phiên bản gốc ở Vũ Hán, có độc lực, độ phát tán và khả năng lây lan khác, cho nên người ta gọi nó là chủng mới.
Tương tự, các biến thể lo ngại (VOC) khác là Beta, Delta, Gamma cũng đều có thể gọi là chủng mới của virus SARS-CoV-2, vì nó khác so với phiên bản gốc.
Biến thể (Variant):
Ngược lại với chủng mới, những đột biến không đáng kể khiến cho biến thể không khác nhiều so với bản gốc thì chúng chỉ được gọi là một biến thể mà thôi. Ví dụ Delta plus là biến thể của chủng Delta, chứ không được gọi là một chủng mới (strain).Chính vì vậy, chủng mới chính là biến thể, nhưng không phải biến thể nào cũng tạo thành chủng mới!
